Zavičajni muzej u Pljevljima osnovan je 1952. godine. Po svom statusu je muzej kompleksnog tipa, čiji fundus broji blizu pet hiljada muzejskih jedinica. Svoju djelatnost organizuje kroz pet odeljenja – Arheološko odeljenje, Etnoloko odeljenje, Istorijsko odeljenje, Kulturno-istorijsko odeljenje sa pet zasebnih zbirki (Umjetnička zbirka, numizmatička zbirka, Arhivska zbirka, Zbirka porodice Pejatović i Zbirka za nepokretna kulturba dobra) i Odeljenje sa službom za dokumentaciju, pedagoškom službom i službom za opšte, pravne, administrativno-tehničke i finansijske poslove.
U toku svog višedecenijskog postojanja Zavičajni muzej je na teritoriji Pljevalja realizova brojna istraživanja. Terenska istraživanja vršena su na lokalitetima iz gotovo svih epoha ljudske civilizacije, počev od paleolita, bronzanog i gvozdenog doba, potom antičkog, svih srednjovjekovnih perioda, uključujući i istraživanja iz perioda novije istorije. Preko muzejskog materijala koji se čuva u Zavičajnom muzeju Pljevlja, život čovjeka na prostoru Pljevalja može se pratiti, praktično u kontinuitetu, još od daleke praistorije, odnosno srednjeg i gornjeg paleolita, što se datuje na vrijeme starije od 40 hiljada godina.
